Over Kippenburg

Jonkheer Oncko van Swinderen (1775 – 1850) uit Groningen bouwde rond 1830 het landhuis Kippenburg. Tevens stichtte hij aldaar, een hoenderhof waarnaar deze naam verwijst. De vader van Oncko kwam uit Groningen, zijn moeder was een afstammeling van het Friese geslacht van Wyckel dat veel bezittingen had in Gaasterland. Het huis is nu, zes generaties later, nog steeds in het bezit van een rechtstreekse afstammeling, namelijk jkvr. A.M.J. van Panhuys. Het bezit vererfde veelal in de vrouwelijke lijn met steeds wisselende achternamen en is zo ook in het bezit geweest van de familie Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren, van de bekende Fraeylemaborg te Slochteren. Verscheidene leden van de familie van Swinderen werden grietmannen (burgemeesters) van Gaasterland en verhoogden de algemene welstand van de gemeente. Vanaf circa 1854 tot 1985 is Kippenburg als logement/herberg in gebruik. Mede door zijn prachtige ligging in het groene hart van Gaasterland was dit één van de bekendste uitspanningen van Friesland. In 1896 werd de bijbehorende boerderij vervangen door de huidige.

Tegenwoordig is het landhuis in zijn geheel te huur voor groepen. Zowel de buitenzijde als de indeling van het gebouw is nog grotendeels in ongewijzigde staat.

Kippenburg is een rijksmonument en een NSW landgoed. De totale oppervlakte van het landgoed beslaat 30 hectare. Het bestaat uit het landhuis, een boerderij, paardendekstation, bos, waterpoelen, natuurland en weilanden die worden omzoomd door historische eikenlanen. Op de landbouwpercelen is sprake van extensief landbouwgebruik. Er wordt beweid met Friese stamboekpaarden.

Het landgoed ligt in een bos- en waterrijke omgeving aan "de Luts" een gekanaliseerde waterloop die in het verleden dienst deed als aan- en afvoerroute voor de bosbouw op het landgoed. Het is omgeven door o.a. de Star Numanbossen en het Lycklamabos. Vroeger hoorden de omliggende bossen bij het familiebezit. Het landgoed ligt in een landschap van de Gaasterlandse keileemopduikingen, de akkerstructuur met afwateringsgreppels en dwarssloten is hier nog goed zichtbaar.